Crisis hier, crisis daar

We hebben ze inmiddels in alle smaken: watercrisis, energiecrisis, zorgcrisis, klimaatcrisis.
Er is nog net geen ademcrisis, maar geef het een paar jaar en zelfs lucht wordt waarschijnlijk geprivatiseerd.

Het vreemde aan al die crises?
Ze lijken nooit iedereen te raken. Alleen de ‘gewone’ burger. Jij, ik, de mensen die braaf belasting betalen, hun afval scheiden en hun thermostaat op 18 graden draaien zogenaamd omdat dat ‘duurzaam’ is en niet omdat het onbetaalbaar wordt om je huis in de winter te verwarmen.

Watercrisis
Er is nooit water tekort voor datacenters die miljoenen liters opslurpen om de selfies, AI-modellen en Netflix-series draaiende te houden. Alleen voor burgers die hun tuin willen sproeien, hun auto willen wassen of een zwembadje willen vullen voor hun kinderen.
Dan ineens is het: ‘Denkt u ook aan het milieu?’
Datacenters zuigen halve meren leeg, maar jouw regenton maakt het verschil.

Energiecrisis
Er is nooit een tekort aan energie voor een NAVO-top, een koninklijke bruiloft of een Formule 1-weekend vol private jets en champagnekoelkasten.
Maar zodra jij een elektrische kachel aanzet of een broodrooster koopt met te veel watt, is het paniek in Den Haag.
Dan zijn we ineens ‘met z’n allen verantwoordelijk voor de toekomst van onze planeet’.

Zorgcrisis
Er is nooit een tekort aan zorg voor de juiste groepen. Vluchtelingen, Palestijnse kinderen, politieke gasten en uiteraard het koningshuis. Die laatsten krijgen zelfs altijd de beste specialisten.
Maar probeer jij maar eens op korte termijn een huisarts te vinden die tijd heeft, of een plekje in een verpleeghuis voor je ouders. Dan heet het ineens: ‘Er is helaas een wachtlijst van onbepaalde duur.’
De zorg is zogenaamd ‘overbelast’, maar er is altijd plek als het de politiek iets oplevert.

Klimaatcrisis
Er is nooit een klimaatcrisis bij de bouw van AZC’s, windmolenparken of datacenters.
Maar zodra er ergens een dorp een paar huizen wil bouwen voor Nederlanders, dan is er ineens geen stikstof ruimte meer.
Dan komt er een rapport, een commissie, een onderzoek, een bezwaarprocedure en tien jaar later nog steeds geen huis.
Maar Formule 1? Geen probleem. Er wordt wel even een uitzondering geregeld. Want dat trekt mensenmassa’s en die leveren geld op.

Het lijkt alsof ‘crisis’ een nieuw beleidsinstrument is geworden. Een excuus om het volk klein te houden, schuldgevoel aan te praten en gehoorzaam te houden.
Want als er voortdurend crisis is, ben je te druk met overleven om de juiste vragen te stellen en de juiste antwoorden te eisen.

Misschien hebben we dus helemaal geen crisis, maar een prioriteitenprobleem.
Eentje die pijnlijk laat zien wie en wat er echt telt.
Niet de burger die werkt, spaart en hoopt op een beetje rust, maar de belanghebbende, de netwerkpartner, de ‘aandeelhouder’ met toegang tot de juiste tafels.

Want crisis of niet, hun lichten blijven branden, hun water blijft stromen, hun zorg blijft verzekerd, hun bouwplannen gaan door.
Alleen jij mag inleveren, want jij ‘moet ook je steentje bijdragen’.

Dus ja, crisis.
Maar niet voor iedereen.
Alleen voor wie niet belangrijk genoeg is om er géén te hebben.