Vandaag in het ‘nieuws’

Ja, ik kijk wel nog het nieuws! 

Nee, niet om geïnformeerd te worden maar om te weten welke versie van de werkelijkheid wordt opgediend. Ik vind het handig. Ik wil namelijk weten wat mensen die nog steeds de oude media geloven, voorgeschoteld krijgen. Welke angsten worden aangewakkerd? Welke verhalen worden verteld? Welke ‘waarheden’ staan vandaag in de etalage? Niet om erin mee te gaan, maar om te zien hoe de massa wordt gestuurd.

Het nieuws is voor mij de enige plek waar feiten zich vermommen als vage vermoedens en speculatie wordt verkocht als de ultieme waarheid. Luister maar eens goed naar hoe elke nieuwsuitzending doorspekt is met vage en suggestieve woorden en uitspraken als ‘volgens experts,’ ‘bronnen melden,’ en ‘er wordt gezegd dat…’ allemaal zorgvuldig gekozen formuleringen die net genoeg klinken als feit, zonder het daadwerkelijk te hoeven zijn.

‘Ze zouden gezegd hebben dat…’ Maar wie zijn ze? Waar zitten ze? Bestaan ze überhaupt? Of is ze gewoon een toverwoord dat elke bewering een zweem van geloofwaardigheid moet geven? ‘Volgens bronnen…’ Altijd die mysterieuze bronnen, die schimmige figuren die altijd nét genoeg informatie geven om paniek te zaaien, maar nooit zo concreet dat iemand ze echt kan traceren.

En natuurlijk de klassieker: ‘We lezen in [vul hier een krant in die het gewenste narratief ondersteunt]’, alsof het zwart-op-wit zetten van een bewering die bewering automatisch in een feit verandert.
Dit soort taalgebruik is een handige manier om verantwoordelijkheid te vermijden. En intussen is de massa alweer bezig met het volgende schandaal, het volgende dreigende gevaar, de volgende ramp die we met z’n allen moeten vrezen.

De waarheid wordt tegenwoordig niet meer verteld, maar zorgvuldig samengesteld. Niet om te informeren, maar om te sturen. Niet om mensen zelf te laten nadenken, maar om ze een hapklare mening voor te schotelen. Zo’n mening die je zonder veel moeite kunt herhalen bij het koffiezetapparaat of op een verjaardagsfeest, zonder ooit zelf iets echt te hoeven doorgronden. En dat werkt perfect, want wie heeft er nog tijd voor kritisch denken als er alweer een nieuwe crisis wordt aangekondigd?

Blijkbaar is dat nu eenmaal hoe het spel wordt gespeeld. De waarheid doet er niet toe, zolang het maar waar lijkt.

Blijf alert, blijf kritisch.